27 lipca 2006, 00:00
-------------------------------------------------------------------------------------
Jednostka wytwórcza – zespół urządzeń, służących do wytwarzania energii elektrycznej i wyprowadzenia mocy, opisany poprzez dane techniczne (np. napięcie, moc) i handlowe (np. cena i ilość produkcji), należący do przedsiębiorstwa energetycznego. Jednostka wytwórcza obejmuje transformatory blokowe oraz linie blokowe wraz z łącznikami, łączące transformator ze stacją elektroenergetyczną.
Jednostka wytwórcza centralnie dysponowana (JWCD) - Jednostka wytwórcza przyłączona do sieci przesyłowej lub sieci 110 kV koordynowanej przez OSP, (w znaczącej większości własność spółek dystrybucyjnych) podlegająca centralnemu dysponowaniu przez OSP.
Krajowy System Elektroenergetyczny (KSE) - System elektroenergetyczny pokrywający obszar Polski, składający się z urządzeń do wytwarzania (jednostki wytwórcze), przesyłania i rozdziału (stacje elektroenergetyczne, linie przesyłowe i rozdzielcze), oraz przetwarzania i odbioru energii elektrycznej.
Krzywa zapotrzebowania – wykres przedstawiający przebieg zapotrzebowanie na moc w KSE w funkcji czasu. Przykładowy wykres zapotrzebowania:
Moc dyspozycyjna – Moc osiągalna jednostki wytwórczej, pomniejszona o ubytki na remonty planowe, ubytki okresowe, eksploatacyjne i losowe.
Moc osiągalna - Potwierdzona testami największa moc, z którą jednostka wytwórcza może trwale pracować przy znamionowych warunkach pracy.
Ograniczenia sieciowe - Wynikające z technicznych warunków pracy sieci ograniczenia pracy jednostek wytwórczych. Ograniczenia sieciowe są jednym z powodów, dla którego określone elektrownie w pewnych warunkach nie mogą pracować z mocą osiągalną.
Operator Systemu Przesyłowego - Przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem energii elektrycznej sieciami najwyższych i wysokich napięć, odpowiedzialne za prowadzenie ruchu w systemie elektroenergetycznym, bieżące i długookresowe bezpieczeństwo funkcjonowania tego systemu, eksploatację, utrzymanie, remonty oraz niezbędną rozbudowę sieci przesyłowej, w tym połączeń z innymi systemami elektroenergetycznymi.
Polecenie dyspozytorskie - Polecenie wydane przez dyspozytora, dotyczące wykonania określonych operacji ruchowych lub innych działań w danym obiekcie elektroenergetycznym.
Przesyłanie - Transport energii elektrycznej sieciami przesyłowymi w celu jej dostarczania do sieci dystrybucyjnych lub odbiorcom końcowym przyłączonym do sieci przesyłowych z wyłączeniem sprzedaży tej energii.
Rynek bilansujący – Rynkowy mechanizm służący do bieżącego bilansowania zapotrzebowania na energię elektryczną i wytwarzania tej energii w KSE. Ze względu na brak możliwości magazynowania energii elektrycznej, ilość energii produkowanej musi być równa energii pobieranej przez odbiorców w każdej jednostce czasu. Za bilansowanie systemu odpowiada OSP administrując rynkiem bilansującym.
Sieć dystrybucyjna - Sieć elektroenergetyczna wysokich, średnich i niskich napięć. Za prowadzenie ruchu sieci dystrybucyjnej jest odpowiedzialny Operator Systemu Dystrybucyjnego.
Sieć elektroenergetyczna - Współpracujące ze sobą połączone instalacje , służące do przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej, należące do przedsiębiorstwa energetycznego lub użytkownika systemu.
Sieć przesyłowa - Sieć elektroenergetyczna najwyższych i wysokich napięć. Za prowadzenie ruchu sieci przesyłowej jest odpowiedzialny OSP.
Stan zagrożenia KSE - Warunki pracy, w których istnieje niebezpieczeństwo wystąpienia awarii sieciowej albo awarii w systemie, w związku z zaistnieniem czynników (zwykle zewnętrznych) które powodują, że nie są spełnione wymagania dotyczące niezawodności pracy sieci.
Stopnie zasilania – Plany ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, wprowadzone poprzez ograniczenia poboru mocy w stopniach od 11 do 20 przy czym 11 stopień określa, że odbiorca może pobierać moc do wysokości określonej w planie ograniczeń (może to być pobór w wysokości mocy umownej), a przy 20 stopniu odbiorca pobiera moc w wysokości ustalonego minimum przy zachowaniu bezpieczeństwa ludzi oraz zapobiegając uszkodzeniu lub zniszczeniu urządzeń. Pozostałe stopnie tj. pomiędzy 11 i 20 to w miarę możliwości podział proporcjonalny. Plany ograniczeń powinny być uwzględnione w umowach z odbiorcami. Stopnie zasilania określa Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 marca 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu wprowadzania ograniczeń w sprzedaży paliw stałych lub ciekłych oraz w dostarczaniu i poborze paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła ograniczenia w poborze energii elektrycznej.
Zapotrzebowanie do pokrycia przez elektrownie krajowe - Zapotrzebowanie do pokrycia przez elektrownie krajowe jest to zapotrzebowanie mocy KSE powiększone o moc pompowania w elektrowniach szczytowo-pompowych i uwzględniające saldo wymiany międzysystemowej.
Zapotrzebowanie mocy KSE - Zapotrzebowanie mocy KSE jest sumą mocy pobranej przez wszystkich odbiorców krajowych, mocy potrzeb własnych elektrowni oraz strat sieciowych.
Szczyt poranny – maksymalne zapotrzebowanie na moc w KSE w godzinach porannych.
Szczyt wieczorny – maksymalne zapotrzebowanie na moc w KSE w godzinach wieczornych.
UCTE - (The Union for the Co-ordination of Transmission of Electricity) Unia ds. Koordynacji Przesyłu Energii Elektrycznej –organizacja zrzeszająca Operatorów Systemów Przesyłowych (OSP) z 23 krajów europejskich, których połączone systemy elektroenergetyczne pracują synchronicznie (to znaczy z tą samą częstotliwością sieci) wg standardów oraz reguł technicznych i organizacyjnych zawartych w Wielostronnej Umowie Międzyoperatorskiej obowiązującej członków UCTE.
Nadrzędnym celem UCTE jest zapewnienie bezpiecznej pracy połączonych systemów elektroenergetycznych swoich członków w warunkach funkcjonowania i rozwoju wspólnego europejskiego rynku energii elektrycznej Praca w połączeniu synchronicznym zwiększa bezpieczeństwo pracy systemów, a co za tym idzie niezawodność dostaw energii elektrycznej do odbiorców.
Dopuszczalna obciążalność prądowa linii – maksymalna wielkość prądu płynącego daną linią, która nie powoduje przekroczenia dopuszczalnej temperatury przewodów.
Przetargi na zdolności przesyłowe – rynkowy mechanizm udostępniania przez OSP zdolności przesyłowych połączeń międzysystemowych podmiotom uczestniczącym w wymianie międzysystemowej.
Woda chłodząca – woda wykorzystywana w procesie technologicznym wytwarzania energii elektrycznej w jednostkach wytwórczych. Są dwa sposoby chłodzenia – w tak zwanym obiegu otwartym lub zamkniętym. W pierwszym przypadku dochłodzenia wykorzystuje się wodę ze zbiorników naturalnych (rzeka, jezioro, morze), Natomiast w drugim woda krąży w obiegu zamkniętym i jest chłodzona w chłodniach kominowych.
MW – jednostka mocy czynnej. 1 MW = 1 000 000 W (watów).
MWh – jednostka energii elektrycznej. Przykładowo, urządzenie o mocy 1 MW w ciągu godziny pobierze 1 MWh energii, czyli tyle samo co urządzenie o mocy 0,1 MW (100 kW) w ciągu 10 godzin.