1 lipca 2025 r. uruchomiony został Centralny System Informacji Rynku Energii (CSIRE). CSIRE wspiera realizację procesów oraz wymianę informacji na detalicznym rynku energii elektrycznej w Polsce.

W systemie są gromadzone informacje z zakresu funkcjonowania detalicznego rynku energii elektrycznej. Dzięki CSIRE dane będą zbierane według jednolitych standardów i przetwarzane w ramach zunifikowanych procesów, co zwiększy skuteczność oraz efektywność funkcjonowania tego rynku. CSIRE będzie wspierać rozwój usług rynkowych związanych z zaspokajaniem potrzeb odbiorców energii oraz zwiększanie elastyczności krajowego systemu elektroenergetycznego.

Etapowe wdrażanie CSIRE

Do działania za pośrednictwem CSIRE zobowiązani są wszyscy profesjonalni użytkownicy funkcjonujący na rynku energii w Polsce, do których należą: operatorzy systemów elektroenergetycznych, sprzedawcy energii elektrycznej oraz podmioty odpowiedzialne za bilansowanie handlowe. Łącznie jest to kilkaset organizacji.

Ze względu na złożoność techniczną oraz organizacyjną budowy systemów informatycznych po stronie podmiotów rynkowych oraz ich integracji z CSIRE, dołączanie do CSIRE zostało rozłożone na etapy. Pozwoli to na harmonijne przejście podmiotów rynku energii elektrycznej na nowy model wymiany informacji oraz realizacji procesów rynkowych. Taki tryb wdrożenia CSIRE został określony w nowelizacji ustawy Prawo energetyczne, która weszła w życie 11 czerwca 2025 r. Zgodnie z nią, kolejność dołączania do CSIRE poszczególnych podmiotów uzależniona jest od liczby punktów poboru energii obsługiwanych przez danego operatora systemu dystrybucyjnego. Zakończenie procesu wdrożenia CSIRE nastąpi 19 października 2026 r.

 

 

W terminie uruchomienia CSIRE, tj. 1 lipca br., do systemu dołączyło: czterech operatorów systemów dystrybucyjnych elektroenergetycznych, operator systemu przesyłowego elektroenergetycznego, jedenastu sprzedawców energii elektrycznej oraz ponad sto podmiotów odpowiedzialnych za bilansowanie w zakresie swojego działania na obszarze tych operatorów.

 

Wybrane korzyści dla odbiorców energii

Wdrożenie CSIRE zapewni odbiorcom energii elektrycznej dostęp do informacji umożliwiających zarządzanie zużyciem energii elektrycznej, na przykład w celu minimalizacji kosztów zaopatrzenia w energię. Dzięki korzystaniu z CSIRE odbiorcy:

1. zyskają bezpłatny i bezpieczny dostęp do danych o poborze energii elektrycznej z sieci, a w przypadku prosumentów także o energii elektrycznej wprowadzonej do sieci;
2. będą mogli, za pośrednictwem CSIRE, zapewnić dostęp do swoich danych wskazanym przez siebie podmiotom np. na potrzeby uzyskania oferty dostosowanej do ich sposobu wykorzystywania energii elektrycznej;
3. uzyskają korzyści wynikające ze standaryzacji procesów rynku energii, których realizacja ulegnie skróceniu, a zmiana sprzedawcy energii elektrycznej będzie możliwa do przeprowadzenia w zaledwie 24h.

Udostępnienie informacji rynku energii podmiotom uprawnionym na podstawie upoważnienia otrzymanego od odbiorców energii elektrycznej będzie wspierać wzrost konkurencyjności na rynku energii w zakresie tworzenia przez sprzedawców taryf dostosowanych do potrzeb odbiorców. Przyczyni się także do rozwoju nowych produktów i usług nastawionych na zwiększanie elastyczności systemu poprzez zarządzanie zużyciem oraz wytwarzaniem energii elektrycznej. W efekcie pozwoli też zracjonalizować koszty dostaw energii elektrycznej do odbiorców oraz stworzy lepsze warunki do integracji odnawialnych źródeł energii. CSIRE będzie stanowić źródło danych, na podstawie których odbywają się rozliczenia za energię elektryczną.

 

Dostęp do informacji oraz ich bezpieczeństwo

Informacje gromadzone w CSIRE będą udostępnione bezpłatnie uprawnionym użytkownikom profesjonalnym oraz wszystkim odbiorcom energii elektrycznej, z zachowaniem bezpieczeństwa informacji i ochrony danych osobowych. Dla poszczególnych grup użytkowników CSIRE zostały przewidziane odrębne, dostosowane do ich potrzeb, mechanizmy dostępu do informacji:

• portal Moje IRE – jest przeznaczony dla odbiorców końcowych energii elektrycznej, prosumentów i wytwórców energii. Dostęp do danych odbywa się przy użyciu Węzła krajowego (login.gov.pl), po potwierdzeniu tożsamości. W tym portalu można m.in. sprawdzić informacje o zawartych umowach sprzedaży, parametrach technicznych oraz handlowych swoich punktów poboru energii, jak również dotyczące ich dane pomiarowe, w tym dane o pobranej oraz wprowadzonej do sieci energii. Za jego pośrednictwem można również udostępnić swoje dane wybranemu sprzedawcy energii aby uzyskać ofertę sprzedaży lub sprawdzić możliwość racjonalizacji kosztów energii.
• Portal Użytkownika Profesjonalnego – jest przeznaczony dla operatorów systemu dystrybucyjnego, sprzedawców energii elektrycznej, podmiotów odpowiedzialnych za bilansowanie oraz innych uprawnionych podmiotów profesjonalnych. Za jego pośrednictwem podmioty te mogą manualnie obsługiwać procesy rynku energii, takie jak na przykład zmiana sprzedawcy energii elektrycznej oraz pozyskiwanie danych pomiarowych na potrzeby rozliczeń. Portal ten stanowi uzupełnienie dla automatycznego wykonywania procesów rynku energii za pomocą interfejsu B2B między CSIRE a systemami użytkowników systemu elektroenergetycznego.
• Portal instytucjonalny – jest przeznaczony dla urzędów administracji publicznej. W tym miejscu są dostępne zagregowane i zanonimizowane dane, które mogą być wykorzystywane do analiz i raportowania przez uprawnione do tego urzędy.

Zasady funkcjonowania CSIRE, w tym zakres przetwarzanych danych oraz schematy realizacji procesów rynkowych, zostały opracowane we współpracy z ekspertami organizacji branżowych oraz urzędów administracji publicznej. W pracach nad CSIRE udział brały między innymi: Polskie Towarzystwo Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej, Towarzystwo Obrotu Energią, Ogólnopolskie Stowarzyszenie Dystrybutorów Niezależnych Energii Elektrycznej, Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji oraz Główny Urząd Miar. Uruchomienie CSIRE oraz wdrożenie jego pierwszego etapu odbyło się przy wsparciu oraz pod nadzorem przedstawicieli Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz Urzędu Regulacji Energetyki.

Za wdrożenie oraz administrowanie CSIRE odpowiada Operator Informacji Rynku Energii (OIRE). Rolę OIRE pełnią Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A.